Publicaties

Evalueer je bestuur

De Koning Boudewijnstichting in samenwerking met Verso en UNIPSO, heeft een concreet, praktisch en kwaliteitsvol zelfevaluatie-instrument ontworpen voor de directie en de raad van bestuur van elke social profitonderneming.

Op basis van uw deelname krijgt u een rapport op maat van uw onderneming die u in staat stelt om over het bestuur in de organisatie te reflecteren, het te bespreken, te evalueren en eventueel bij te sturen. Het is ook een ideale manier om zich te benchmarken ten opzichte van andere organisaties.

De deelname aan de tool is volledig gratis en beschikbaar voor de social profit in heel België.

Evalueer je bestuur hier

Barometer van de Verenigingen 2020

COVID-19: helft van verenigingen zag financiële situatie verslechteren

Subsidies en solidariteit, onmisbaar voor het verenigingsleven

De Barometer van de Verenigingen 2020, een initiatief van de Koning Boudewijnstichting, geeft een overzicht van de financiële gezondheid van het verenigingsleven en trekt een vergelijking met de vorige edities. Naast de algemene tendensen die we hieronder schetsen, zijn er grote verschillen naargelang de sectoren.

De afgelopen twaalf maanden zag 49% van de verenigingen hun financiële situatie achteruitgaan; in 2018 was dat 19%. Volgens 95% is deze achteruitgang het gevolg van de COVID-19-crisis. Een derde ziet geen verbetering in het komende jaar. Door de crisis moeten veel organisaties hun financiële reserves aanspreken, voor zover ze die hebben: 47% doet dit al of is van plan om dat te doen. Ondanks dit negatieve plaatje slaagt 90% van de verenigingen erin om hun betalingsverplichtingen na te komen.

Subsidies blijven stabiel en zijn de belangrijkste inkomstenbron van verenigingen: ze maken 63% uit van de totale inkomsten van verenigingen die aankloppen bij openbare instellingen. Een derde van de verenigingen overweegt meer subsidieaanvragen in te dienen in de komende twaalf maanden. Voor andere inkomsten, waaronder giften van particulieren en steun van private stichtingen, is de situatie minder rooskleurig. De crisis heeft niet geleid tot opmerkelijk meer ontslagen: slechts 15% van de verenigingen moest de afgelopen twaalf maanden personeel ontslaan (tegen 12% in 2018). Een derde van de verenigingen zag echter het aantal vrijwilligers met de helft terugvallen.

Ondanks de grote gevolgen voor de gewone werking, geeft het verenigingsleven ook blijk van creativiteit en flexibiliteit. Sinds maart heeft 42% nieuwe doelstellingen en/of nieuwe activiteiten uitgewerkt als antwoord op de crisis. De helft pleegde meer overleg dan gebruikelijk met de Raad van Bestuur en werkte nauwer samen.

Lees het volledige rapport IPSOS

Het economische gewicht van instellingen zonder winstoogmerk in België 2020

De Koning Boudewijnstichting en de Nationale Bank van België publiceren de vierde editie van de studie Het economische gewicht van instellingen zonder winstoogmerk in België in de periode 2009-2017. Het betreft ongeveer 19.000 instellingen zonder winstoogmerk die gesalarieerde werknemers tewerkstellen en/of hun jaarrekening neerleggen bij de Balanscentrale van de NBB: verenigingen, stichtingen, beroepsverenigingen, bedienaars van de eredienst, vakbonden, politieke partijen… 

Belangrijk economisch gewicht

De sector van de izw’s als geheel draagt op een significante manier bij aan de creatie van welvaart in de Belgische economie: zijn toegevoegde waarde bedraagt 5,4% van het bbp. De bruto toegevoegde waarde van de sector nam in de verslagperiode op een meer constante manier toe dan het gemiddelde van de economie, ook al is die tendens sinds 2014 wat gekeerd.

Deze welvaart wordt in hoofdzaak gecreëerd door de bedrijfstakken ‘Maatschappelijke dienstverlening’ en ‘Gezondheidszorg’ (ziekenhuizen, wijkgezondheidscentra, gezondheidscentra…).

Een arbeidsintensieve sector

De izw’s vormen een zeer arbeidsintensieve sector: met hun 497.400 gesalarieerde werknemers in 2017 bedraagt het aandeel in de totale betaalde werkgelegenheid in de Belgische economie 12,6%, wat veel meer is dan hun gewicht in de creatie van toegevoegde waarde. Van 2009 tot 2017 was de verenigingssector goed voor netto 81.700 bijkomende arbeidsplaatsen, een stijging van 19,7%, tegenover 4,1% in de rest van de economie.

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest telt een relatief hoger aantal izw’s, maar hun omvang is gemiddeld beperkter (wat het aantal jobs per izw betreft). Omgekeerd zijn de izw’s in het Vlaamse Gewest groter en staan zij in voor 59,2% van de werkgelegenheid in izw’s in het hele land. Het Waalse Gewest is goed voor 26,6% van de totale werkgelegenheid in de izw’s.

LEES DE VOLLEDIGE STUDIE HIER

LEES DE ZOOM-PUBLICATIE HIER

Barometer van de Verenigingen 2018

Verenigingen minder pessimistisch over financiën maar sector blijft fragiel

De verenigingen in ons land zijn over het algemeen iets minder pessimistisch over hun financiële situatie, maar ze zijn niet allemaal uit de gevarenzone. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van de Koning Boudewijnstichting, die het verenigingsleven als belangrijke speler in het democratische weefsel van nabij opvolgt.

81% van de verenigingen in België zegt dat hun financiële situatie stabiel gebleven of verbeterd is de voorbije 12 maanden (tgo. 73% in 2016). Echter, toch nog 12 procent kampt met financiële problemen (18% in 2016).
Twee op de drie verenigingen hebben reserves, maar bij nader toezien reiken die niet ver. Slechts 23% heeft een buffer om het langer dan 6 maanden vol te houden als de inkomsten plots wegvallen. De situatie is vooral nijpend in het Waalse Gewest en Brussel.
12% moest, onder druk van hun financiële situatie, mensen ontslaan, wat wel minder was dan in 2014 (24%). Van de 109.930 verenigingen en stichtingen actief in ons land (eind 2017) waren er 10.688 die mensen tewerkstellen, samen goed voor 329.642 jobs.

Overheidssubsidies blijven de belangrijkste bron van inkomsten: 82% doet er een beroep op. Toch melden veel verenigingen in het kwalitatieve onderzoek dat de overheid niet meer de zekere geldschieter is die ze ooit was. De beschikbare budgetten zijn volgens hen meer versnipperd en overheden werken meer met projectsubsidies dan met structurele financiering. 30 % van de verenigingen vult overheidssubsidies aan met commerciële activiteiten, zoals de verkoop van voorwerpen of diensten zoals coaching. Dat zijn er evenveel als in 2014. Maar de verenigingen die commerciële activiteiten hebben, spreken deze inkomstenbron meer aan.

Lees het volledige rapport IPSOS

Lees het volledige rapport IDEA CONSULT

Lees de publicatie ZOOM